Terrarium dường như có một ma lực đặc biệt. Dù bạn không biết chính xác đó là gì, bạn chưa từng nghe ai nói về khái niệm đó và cũng không mường tượng được Terrarium trông như thế nào, nhưng nếu tình cờ bắt gặp một cửa hàng bày biện những quả cầu thủy tinh nhỏ, mà bên trong nó dường như còn ẩn chứa cả một khu rừng tí hon, bạn có thấy tò mò không? Liệu bạn có khẽ dừng chân, ngoái nhìn thêm một chút, hay thậm chí bước vào để “tản bộ” bằng ánh mắt qua những mảng xanh thu nhỏ ấy, chỉ để thỏa mãn sự hiếu kỳ trong lòng?
Tại sao chúng ta không thể cưỡng lại sức hút khó cưỡng của Terrarium? Chỉ đơn giản là vì chúng đẹp, chúng gọn gàng, bắt mắt, trông rất “dị” để làm một món đồ trang trí cho căn phòng thêm “sắc” chăng. Hay là ở chúng còn tồn tại một điều gì khác, sâu lắng hơn vẻ bề ngoài đó?
Tôi thật sự thắc mắc qua tấm thủy tinh đó bạn đã nhìn thấy những gì.
Lát cắt của thiên nhiên Terrarium – Một thế giới tí hon
“Thế giới tí hon” một hình ảnh trông rất cổ tích. Qua cái tên này, chúng ta có thể phần nào mường tượng được dáng hình của Terrarium. Thế giới, nói một cách dễ hiểu là nơi có không gian, có sự tồn tại của dòng chảy thời gian, nơi có sự sống hiện diện và vận hành. Terrarium chính là một minh chứng điển hình của nó, một thế giới bị “đóng khung” thông qua quả cầu thủy tinh. Người ta hay gọi chúng là “thế giới tí hon” bởi lẽ ngay bên trong chiếc bình thủy tinh trong suốt ấy, có một hệ sinh thái tự duy trì vẫn đang vận hành một cách hoàn hảo, không cần bất kỳ sự can thiệp nào từ bên ngoài. Chính nhờ bàn tay tinh xảo của các “vị thượng đế”, một chu trình tự nhiên đã được tái hiện một cách khéo léo.
Bên trong Terrarium, nước không ngừng luân chuyển. Nước được cây và đất hấp thụ, bốc hơi thành hơi ẩm, rồi lại ngưng tụ trên thành kính và nhỏ giọt trở lại đất, tạo nên một chu trình khép kín. Chính nhờ vậy, chúng ta gần như không cần tưới nước cho Terrarium.
Không chỉ có nước, carbon cũng liên tục được tái tạo. Cây sử dụng CO2 để quang hợp và lớn lên. Khi lá cây rụng hay cây chết đi, các vi sinh vật trong đất sẽ phân hủy chúng, giải phóng carbon trở lại không khí dưới dạng CO2. Cứ thế, chu trình này lặp lại, đảm bảo sự sống luôn tiếp diễn.
Mọi loài cây đều cần có ánh sáng để quang hợp, các loài cây trong Terrarium cũng vậy. Nhưng vì giữa chúng và thế giới bên ngoài còn bị ngăn cách bởi một lớp thủy tinh nên chúng ta nên đặt chúng ở nơi tránh ánh nắng trực tiếp, phòng trường hợp gây ra hiệu ứng nhà kính. Quan trọng hơn, để hệ sinh thái thực sự bền vững, chúng ta cần sự góp mặt của những “người bạn” tí hon – vi sinh vật.
Những con springtail (đuôi bật) tí hon sẽ giúp xử lý nấm mốc, còn isopod (con mối) thì phân hủy lá mục, biến chúng thành nguồn dinh dưỡng mới cho cây. Nhờ đó, cả hệ thống luôn được cân bằng và tự cung cấp.
Một không gian thiết kế đầy tinh tế trong Terrarium
Hơn cả một vật trang trí, không phải rào cản, tấm thủy tinh của Terrarium như là một “cửa sổ” đặc biệt, mở ra một thế giới đầy màu sắc và sự sống tĩnh lặng. Qua nó, chúng ta có thể ngồi hàng giờ để quan sát những chiếc lá non mọc lên, những giọt sương đọng trên thành kính hay những “người bạn” tí hon đang cần mẫn làm việc. Việc ngắm nhìn một phần của thiên nhiên thu nhỏ này mang lại một cảm giác bình yên đến lạ. Khoa học đã chứng minh, việc chúng ta ngắm nhìn thiên nhiên mỗi ngày sẽ giúp cải tạo năng lượng, giảm căng thẳng, cải thiện sự tập trung và mang lại cảm giác hạnh phúc. Đây chính là bản chất của thiết kế sinh học (Biophilic Design) – một xu hướng đưa thiên nhiên vào không gian sống để nuôi dưỡng tâm hồn và sức khỏe con người.
Biophilic design là gì? Nó không phải một khái niệm mới, Biophilic design là kết quả của sự hệ thống hóa lịch sử, trực giác con người và khoa học thần kinh, cho thấy rằng sự kết nối với thiên nhiên là rất quan trọng để duy trì một cuộc sống khỏe mạnh và đầy sức sống cho con người hiện đại. Nó là một phương pháp thiết kế toàn diện, vượt xa việc chỉ thêm một vài chậu cây cảnh, nhằm khơi gợi cảm giác được bao quanh bởi thiên nhiên
Terrarium chính là một ví dụ điển hình của thiết kế Biophilic design. Vì nó gợi cho chúng ta cảm giác được chữa lành qua thiên nhiên. Và trong đó, có một sự đóng góp vô cùng quan trọng đó là lớp thủy tinh. Thủy tinh ở đây không chỉ đơn thuần là một lớp vỏ bảo vệ, mà còn là một yếu tố then chốt giúp kết nối chúng ta với thiên nhiên. Đầu tiên, với đặc tính trong suốt của thủy tinh, ta sẽ cảm thấy được sức rộng và thoáng đãng của không gian. Nó xóa mờ ranh giới giữa bên trong và bên ngoài, tạo nên một sự liên kết trực quan với môi trường xung quanh. Thứ hai, thủy tinh có khả năng phản chiếu và khuếch tán ánh sáng. Ánh sáng tự nhiên đi qua lớp kính sẽ được điều chỉnh, tạo ra hiệu ứng ánh sáng động và khuếch tán, mang lại cảm giác thư thái và dễ chịu. Sự thay đổi của ánh sáng trong ngày cũng giúp duy trì nhịp sinh học tự nhiên của con người.
Một khoảng … “lặng”
Ở Terrarium ẩn chứa một khoảng “lặng” đặc biệt. “Lặng” ở đây không phải là vẻ bề ngoài của nó. Mà ở đây nó phản ánh cái “lặng” trong tâm hồn của chúng ta. Khi chúng ta tự tay sắp đặt tạo nên mọi thứ trong Terrarium, từ những việc nhỏ nhất, có lẽ một phần nào đấy chúng ta đang gián tiếp tạo ra một tấm gương phản chiếu chính mình. Có người ưa thích sự rực rỡ với những lá cây màu sắc nổi bật tạo cảm giác đa tầng. Có người thì say mê phong cách tối giản với chỉ một lớp rêu và nhành cây đơn giản tạo điểm nhấn. Thế nhưng, mỗi chiếc lá mà chúng ta chọn, mỗi viên sỏi được đặt vào, dù là có sắp đặt hay là sự ngẫu hứng, chúng đều đang thể hiện sự tỉ mỉ, kiên nhẫn và tình yêu của chúng ta. Nhìn vào đó, biết đâu ta có thể thấy được sự bình yên trong tâm hồn mình, một sự yên lặng giữa những lo toan bộn bề.
Tĩnh nhưng lại không “tĩnh”. Sự sống trong Terrarium vẫn tiếp diễn mỗi ngày. Nước vẫn luân chuyển, cây vẫn quang hợp, và những vi sinh vật nhỏ bé vẫn miệt mài tái tạo sự sống. Sự “tĩnh” của nó chỉ là vẻ bề ngoài, ẩn sâu bên trong là một năng lượng sống mãnh liệt. Và dù chưa bao giờ cất lời, nhưng chúng vẫn luôn cố gắng gửi tín hiệu đến chúng ta, như một người bạn âm thầm và lặng lẽ. Chậm lại vài giây để quan sát mỗi ngày, bạn sẽ có thể bắt trọn từng tín hiệu ấy.
Vậy, bạn đã nhìn thấy sự kỳ diệu ẩn dấu trong lớp thủy tinh đó chưa?
