Mình đã thực sự sống chưa, hay chỉ đang chạy theo những tiêu chuẩn trong guồng quay vô tận của cuộc đời?
Câu hỏi ấy như một tiếng chuông ngân vọng trong tâm khảm, lay động những lớp bụi thời gian và sự vội vã mà ta vô tình đắp lên chính mình. Giữa dòng chảy xiết của cuộc sống hiện đại, khi mỗi ngày trôi qua tựa một cuộc đua không ngừng nghỉ, ta dễ dàng đánh mất bản thân trong mê cung của những kỳ vọng, những áp lực vô hình và hữu hình. Từ khi bình minh hé rạng cho đến lúc hoàng hôn buông xuống, và rồi lại một bình minh mới, vòng lặp “cơm, áo, gạo, tiền” cuốn ta đi không ngừng nghỉ.
Thức dậy, vội vã ăn sáng qua loa, rồi lại cuống cuồng lao ra đường, chen chúc trong dòng xe cộ tắc nghẽn, hít thở khói bụi và tiếng còi xe inh ỏi – dường như đã trở thành một trong những điều quá đỗi quen thuộc, đến mức ta chấp nhận nó như một lẽ dĩ nhiên. Hình ảnh nắng gắt chói chang buổi sáng và sự kẹt xe triền miên không còn là nỗi khó chịu đơn thuần, mà trở thành một phần của nhịp sống hối hả, bào mòn năng lượng và cảm xúc. Ta thức dậy khi mặt trời mới nhô cao, và trở về nhà khi bóng đêm đã bao trùm, đôi khi còn mang theo cả những gánh nặng của công việc chưa hoàn thành. Cứ thế, ngày nối ngày, tuần nối tuần, dường như cảm xúc của bản thân đã chai lì, đã quên đi đâu là khoảng lặng, là bình yên, là sự chữa lành mà tâm hồn vốn dĩ khao khát.
Rồi một ngày tình cờ, giữa cái nóng như thiêu đốt của buổi trưa hè, khi dừng xe dưới một tán cây cổ thụ rợp bóng để đợi đèn đỏ – nơi duy nhất mang lại chút dịu dàng, chút che chở dưới cái nắng gay gắt – tôi chợt thấy lòng lắng lại một cách kỳ lạ. Hơi thở bất giác chậm rãi đi, không còn gấp gáp, dồn dập như thường lệ. Tiếng ồn ào của phố thị dường như cũng dịu bớt, nhường chỗ cho tiếng lá cây xào xạc trong gió nhẹ. Một cảm giác bình yên lạ lùng dâng lên, len lỏi vào từng ngóc ngách của tâm hồn mệt mỏi. Đó không phải là sự bình yên đến từ một kỳ nghỉ xa hoa hay một thành tựu vĩ đại, mà chỉ đơn thuần là sự hiện diện của một tán cây xanh, một khoảnh khắc dừng lại giữa bộn bề. Khoảnh khắc ấy, tôi nhận ra, đôi khi, điều ta cần tìm kiếm lại nằm ngay trong những điều giản dị nhất, những điều ta thường xuyên lướt qua mà không hề hay biết.
Những “người bạn già” của ba tôi
Bạn đã từng cảm thấy bình yên từ những điều bình dị đó chưa?
Một tiếng chim hót bất chợt, một làn gió mát lướt qua, hay chỉ là ngắm nhìn một bông hoa hé nở bên vệ đường?
Tôi nhớ về tuổi thơ những ngày còn bé dại, khi cuộc sống chưa bị vây bủa bởi những lo toan của người lớn. Ba tôi, một người đàn ông giản dị, thường dành những buổi chiều muộn để đi vòng quanh chiếc sân nhỏ, tay cầm chiếc bình tưới cũ kỹ, tỉ mẩn chăm sóc từng chậu cây, từng luống rau.
Ông thủ thỉ gọi những cái cây là “người bạn già” rất vui vẻ, như thể chúng có thể nghe và hiểu được những tâm sự của ông. Hồi nhỏ, tôi thường thắc mắc “tại sao những điều đó lại làm ba hạnh phúc như vậy, chỉ là tưới cây thôi mà?”. Đối với một đứa trẻ, việc tưới cây dường như là một công việc nhàm chán, lặp đi lặp lại. Nhưng bây giờ, khi đã trưởng thành, đã nếm trải đủ những ngọt bùi, cay đắng của cuộc đời, tôi chợt hiểu ra một điều sâu sắc: đôi khi, hạnh phúc chẳng cần những gì to tát, vĩ đại. Cây xanh, có khi chỉ cần hiện diện thôi, đã là một phần của sự chữa lành, một nguồn năng lượng tĩnh lặng nuôi dưỡng tâm hồn. Hành động tưới cây của ba không chỉ là chăm sóc thực vật, mà còn là một nghi thức thiền định, một cách ông tìm về với sự bình yên nội tại.
“Khoảng xanh” trong ký ức của mỗi người
Có lẽ, không chỉ riêng tôi, bất cứ ai cũng có thể đã từng như thế. Ai cũng từng có một “khoảng xanh” trong ký ức, một nơi chốn mà tâm hồn tìm về nương náu, một hình ảnh dịu mát hiện lên mỗi khi cuộc sống trở nên quá ngột ngạt. Đó có thể là khu vườn nhỏ của bà ngoại với những giàn hoa giấy rực rỡ, con đường làng rợp bóng tre xanh mát, hay chỉ đơn thuần là một góc công viên nhỏ nơi ta thường ngồi ngắm nhìn những tán lá đung đưa. Giữa phố thị ồn ào, giữa những khối bê tông vô tri, vô giác, thiên nhiên vẫn lặng lẽ hiện hữu như một người bạn đồng hành thủy chung của con người – một sự tồn tại bền vững, lặng lẽ và trường tồn theo năm tháng. Khác với những mối quan hệ con người có thể thay đổi, những vật chất có thể mất đi, thiên nhiên luôn ở đó, kiên nhẫn, bao dung, và không đòi hỏi bất cứ điều gì.
Thiên nhiên không phân biệt tuổi tác, địa vị hay công việc. Bất kể bạn là ai và làm công việc gì, từ một doanh nhân bận rộn đến một sinh viên đang ôn thi, một nghệ sĩ đang tìm cảm hứng hay một công nhân miệt mài, đều có thể tìm thấy sự bình yên ấy. Tôi dám chắc là bạn cũng đã từng cảm thấy lòng lắng lại khi ngước nhìn và lắng nghe một tán lá rì rào trong gió, hay khi hít thở hương đất ẩm sau cơn mưa rào. Đó là khoảnh khắc ta được kết nối lại với bản năng nguyên thủy của mình, được hòa mình vào nhịp điệu của vũ trụ. Tiếng chim hót líu lo, tiếng suối chảy róc rách, mùi hương của hoa cỏ dại, ánh nắng vàng ươm xuyên qua kẽ lá – tất cả đều là những liều thuốc an thần tự nhiên, xoa dịu những căng thẳng, lo âu và mang lại sự cân bằng cho tâm hồn.
Nghiên cứu khoa học – sức mạnh từ sự chữa lành của thiên nhiên
Không chỉ là cảm nhận cá nhân hay những ký ức đẹp đẽ, mà khoa học cũng đã chứng minh sức mạnh chữa lành kỳ diệu của thiên nhiên. Có nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, cây cối và môi trường tự nhiên thật sự mang năng lượng tích cực, có khả năng tác động sâu sắc đến sức khỏe thể chất và tinh thần của con người. Điển hình như nghiên cứu của tiến sĩ Virginia Lohr từ Đại học Washington, Mỹ, đã đưa ra kết luận đáng kinh ngạc: Những người làm việc trong môi trường có cây xanh sẽ hiệu quả hơn 12% và ít cảm thấy bị căng thẳng hơn so với những người làm việc trong môi trường không có cây xanh. Điều này không chỉ là con số khô khan, mà còn là minh chứng rõ ràng cho thấy sự kết nối sâu sắc giữa con người và tự nhiên. Sự hiện diện của cây xanh không chỉ làm đẹp không gian, mà còn cải thiện chất lượng không khí, giảm tiếng ồn, và quan trọng hơn cả là tạo ra một môi trường làm việc thoải mái, kích thích sự sáng tạo và giảm thiểu áp lực tâm lý.
Ngoài ra, khái niệm “Biophilia” của nhà sinh vật học nổi tiếng E.O. Wilson cũng nhấn mạnh rằng con người có một xu hướng bẩm sinh, một nhu cầu sâu sắc để kết nối với thiên nhiên và các dạng sống khác. Đây không phải là một sở thích nhất thời, mà là một phần cốt lõi trong bản chất của chúng ta. Chính vì vậy, khi được hòa mình vào thiên nhiên, chúng ta cảm thấy được “về nhà”, được là chính mình. Cũng bởi sự tác động diệu kỳ mà cây cối mang đến, cho nên ngày càng nhiều bạn trẻ trên thế giới tin vào liệu pháp thiền – ôm cây (tree hugging) để giúp giải tỏa áp lực và đạt độ cân bằng cảm xúc. Đây là một hình thức thực hành chánh niệm, nơi người ta ôm lấy một cái cây, nhắm mắt lại và cảm nhận năng lượng của cây, hít thở sâu và để tâm trí lắng đọng.
Phải chăng, trong sâu thẳm mỗi chúng ta, đều khao khát được trở về với cội nguồn, được hòa mình vào nhịp thở của đất trời, để tìm lại sự bình an đã đánh mất trong cuộc sống hiện đại? Sự phổ biến của “tắm rừng” (Shinrin-yoku) từ Nhật Bản cũng là một minh chứng hùng hồn cho thấy con người đang tìm kiếm những phương pháp tự nhiên để chữa lành và phục hồi năng lượng.
Mang “dòng suối xanh” vào đời sống
Sao không thử mang sự “xanh” vào đời sống thường nhật của mình, dù chỉ là những thay đổi nhỏ bé? Bởi lẽ, những điều nhỏ bé ấy lại có sức mạnh lớn lao trong việc tái tạo năng lượng và nuôi dưỡng tâm hồn.
Trang trí bàn làm việc với một chậu cây nhỏ xinh: Một chậu cây lưỡi hổ, cây kim tiền, hay một cây trầu bà nhỏ nhắn không chỉ làm đẹp không gian mà còn thanh lọc không khí, giảm bức xạ từ thiết bị điện tử. Mỗi khi ngước lên, bạn sẽ thấy một mảng xanh dịu mát, một điểm tựa cho đôi mắt mệt mỏi và một lời nhắc nhở nhẹ nhàng về sự sống. Hãy chọn loại cây phù hợp với điều kiện ánh sáng và không gian của bạn, và dành một vài phút mỗi ngày để ngắm nhìn, vuốt ve lá cây.
Tản bộ dưới hàng cây gần nhà: Thay vì vội vã về nhà sau giờ làm, hãy dành 15-30 phút để tản bộ chậm rãi dưới những hàng cây xanh mát. Cảm nhận từng bước chân nhẹ nhàng trên thảm cỏ, hít thở không khí trong lành, lắng nghe tiếng chim hót, tiếng lá cây xào xạc. Quan sát ánh nắng xuyên qua kẽ lá, những bông hoa dại ven đường, hay những giọt sương còn đọng trên lá vào buổi sáng sớm. Đây không chỉ là một bài tập thể dục nhẹ nhàng mà còn là một liệu pháp tinh thần, giúp bạn giải tỏa căng thẳng và kết nối với môi trường xung quanh.
Dành vài phút tưới cây mỗi buổi sáng: Biến việc tưới cây thành một nghi thức thiền định. Khi tưới nước, hãy tập trung vào từng giọt nước thấm vào đất, vào sự sống mà bạn đang nuôi dưỡng. Quan sát những chiếc lá xanh tươi, những nụ hoa đang hé mở. Đây là khoảnh khắc bạn được sống chậm lại, được kết nối với một điều gì đó sống động và được nuôi dưỡng. Hành động này không chỉ giúp cây phát triển mà còn giúp tâm hồn bạn được tưới tắm, được làm mới.
Tham gia Workshop xanh về thiên nhiên: Có rất nhiều Workshop thú vị liên quan đến thiên nhiên như làm Terrarium (khu vườn mini trong lọ thủy tinh), trồng rau sạch tại nhà, cắm hoa nghệ thuật, hay thậm chí là các buổi vẽ tranh, chụp ảnh lấy cảm hứng từ thiên nhiên. Những hoạt động này không chỉ giúp bạn học hỏi thêm kiến thức mà còn tạo cơ hội để bạn kết nối với những người có cùng sở thích, cùng nhau khám phá và trân trọng vẻ đẹp của tự nhiên.
Những chậu cây nhỏ xinh trên bàn làm việc, những con đường rợp bóng cây, những khu vườn nhỏ trong nhà – tất cả chính là “dòng suối xanh” bình yên chảy giữa cuộc đời hối hả, là nơi ta có thể tìm thấy chính mình, tìm thấy sự cân bằng và niềm vui từ những điều giản dị nhất. Chúng nhắc nhở ta rằng, dù cuộc sống có bộn bề đến đâu, vẫn luôn có một khoảng xanh chờ đợi ta, chỉ cần ta mở lòng đón nhận.
Hãy để cho bản thân được ngâm mình trong dòng suối bình yên của khoảng xanh, sống chậm lại, và cảm nhận từng khoảnh khắc. Bởi lẽ, hạnh phúc không phải là đích đến, mà là hành trình ta đi qua, là những giây phút ta thực sự sống, thực sự cảm nhận và kết nối. Đó là khi ta biết trân trọng một nụ hoa vừa hé, một làn gió mát khẽ lướt qua, hay chỉ là sự tĩnh lặng của một buổi sáng sớm. Cuộc đời là một bức tranh đa sắc, và chính những khoảng lặng, những mảng xanh ấy mới làm nên chiều sâu và ý nghĩa cho bức tranh đó.
Giữa bộn bề cuộc sống, liệu bạn đã tìm thấy “dòng suối xanh” của riêng mình chưa, và bạn sẽ để nó chảy vào cuộc đời mình như thế nào?
